گل حفاری چیست و چه کاربردها و وظایفی دارد؟
کاربردهای گل حفاری:
- تمیز کردن ته چاه و انتقال کنده های حفاری به سطح زمین
گل وقتی از نازل های مته بیرون می آید بواسطه ی فوران شدیدی که دارد ،سبب تمیزی کف چاه و به این ترتیب هم طول عمر مته را بیشتر می کند و هم سرعت حفاری را افزایش می دهد.
- خنک کردن مته و لوله های حفاری
در محل مته و جایی که با سازند تلاقی دارد گرمای شدیدی به وجود می آید ،که این گرما بوسیله ی سیال حفاری به سطح منتقل می شود.
- روان کردن مته و لوله های حفاری
رسی که در بیشتر گل های حفاری پایه آبی مصرف می شود به عنوان یک روان کننده (lubricant)نیز عمل می کند.
- اندود کردن دیواره ی چاه و جلوگیری از ریزش آن
یک گل حفاری خوب باید بتواند دیواره ی چاه را حتی اگر بافتی سست و نا منسجم داشته باشد بوسیله یک لایه نازک و غیر قابل نفوذ طوری اندود کند که هم جلو هرز رفتن گل و صافاب آن به داخل سازند به داخل سازند ها را بگیرد و هم به پایداری و تحکیم سنگ های سازنده دیواره چاه کمک کند و مانع ریزش آنها به داخل چاه شود.
- کنترل فشار های زیر زمینی
در حین حفاری ممکن است به لایه آبده و یاpayzone برخورد کنیم که فشار بالایی دارند. گل به واسطه ی وزن خود ناشی از ستون سیال می تواند جلوی این فشار ها را بگیرد.
- معلق نگه داشتن کنده ها و مواد وزن افزای گل به هنگام خاموشی پمپ ها
- ترخیص شن و کنده های حفاری روی الک لرزان
یک گل حفاری خوب باید به گونه ای باشد که وقتی از چاه بیرون می آید و روی توری الک لرزان ریخته می شود ،کنده های حفاری و مواد وزن افزا بتوانند به راحتی از آن جدا شوند.
- تحمل بخشی از وزن لوله های حفاری و لوله های جداری
از آنجایی که لوله ها در چاه ناچاراً در گل قرار خواهند گرفت پس تحت تأثیر effect buoyancy گل قرار گرفتند و به اندازه ی گل هم حجم شان از وزن آنها کاسته خواهد شد.
- به حداقل رسانیدن ضایعات وارد بر سازنده های مجاور و ارائه حداکثر اطلاعات پیرامون آنها
- انتقال توان هایدرولیک پمپ ها به مته
گل حفاری ،محیط پیوسته ای است که توان تولید شده در پمپ ها را به نوک مته متصل می کند.
توانایی یک گل برای معلق نگه داشتن کنده در طی زمان non_circalation بستگی به gel_strength گل حفاری دارد.gel strength نشان دهنده ی خاصیتthixotropy است. همچنین این خاصیت باید برگشت پذیر باشد ،یعنی بایستی gel بر اثر هم زدن به مایع تبدیل شود.
معلق نگه داشتن کنده ها در طی زمانshut down پمپ ها باعث می شود تا کنده ها به ته چاه سقوط نکرده و باعث چسبیدن و سفت شدن مته نشود.
ته نشین شدن کنده ها در بالای D.C ها باعث گیر کردن لوله حفاری(stockpipe) می شود که در این چنین مواقعی نیاز به عملیاتfishing خواهیم داشت که عملیاتی بسیار گران است.
ادامه دارد…
