آشنایی کلی با تارخچه حفاری چاه های نفت در ایران
تاریخچه حفاری در ایران به سال 1270 شمسی برمیگردد. زمانیکه اولین چاه نفت در ناحیه دالکی واقع بین شیراز و بوشهر توسط انگلیسیها حفاری شده که البته نتیجهای نداشت، پس از آن به جستجوی نفت در جزیر قشم پرداختند که بیحاصل بود.
در سال 1280 شمسی قرارداد دارسی منعقد شد که پس از هشت سال جستجو در مناطق قصر شیرین، رامهرمز و نفتون در سال 1287 اولین چاه نفت، در میدان نفتی مسجدسلیمان در عمق 360 متری به نفت رسیده و به ارتفاع 20 متر فوران کرد و با این چاه میدان نفتی عظیم مسجدسلیمان کشف گردید که این خود آغاز صنعت نفت ایران و خاورمیانه بود.
بعد از این تاریخ عملیات حفاری بمنظور توسعه منطقه مسجدسلمیان و نیز اکتشاف منابع جدید گسترش پیدا کرد.
در سال 1304 میدان نفتی هفتکل و از آن به بعد میدانهای گچساران، آغاجاری و پازنان کشف گردید. عملیات حفاری تا سال 1332 توسط شرکت نفت ایران و انگلیس انجام میگردید.
پس از کودتای 28 مرداد و انعقاد قرارداد اسارت بار کنسرسیوم، یورش شرکتهای حفاری نیز همراه آن شروع گردید و در سال 1351 با گران شدن قیمت نفت، تعداد دکلهای حفاری بطور ناگهانی رو به فزونی گذاشت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1358 از بهم پیوستن بیش از 30 شرکت مختلف، شرکت ملی حفاری ایران تشکیل گردید که طبق اساسنامه خود عهدهدار اجرای عملیات حفاری در تمام ایران شده است.
بطور کلی عملیات حفاری نفت و گاز شامل سه بخش عمده اکتشافی توصیفی و توسعهای است.
با توجه به اینکه منابع نفتی ایران در خلیج فارس و مناطق نفتخیز است دو نوع عملیات حفاری با دکلهای دریایی و دکلهای مناطق نفتخیز صورت میپذیرد که اجرای هر دو نوع این عملیات بعهده شرکت ملی حفاری است. ولی برنامه ریزی، هدایت و راهبری آن بسته به مکان و نوع عملیات تفاوتمیکند.
مختصراً اشاره میشود که برنامه ریزی و نظارت بر اجرای عملیات حفاری اکتشافی در خشکی به عهده اداره اکتشاف تهران و در دریا بعهده مدیریت تولید مناطق دریایی (فلات قاره) میباشد.
در این میان اداره کل حفاری تولید مناطق نفتخیز جنوب از جایگاه خاصی برخوردار است که مسئولیت تهیه و طراحی برنامه حفاری چاههای توصیفی، توسعهای و نیز تعمیر چاههای نفت و گاز و نیز نظارت مستمر بر حسن اجرای آنرا در تمام میدانهای واقع در مناطق نفتخیز جنوب بعهده دارد که در حال حاضر نظارت تعداد بسیار کمی از این میادین به شرکتهای تازه تشکیل شده مهندسی توسعه نفت و نفت مرکزی واگذار شده است .
کارگاه ابزار در گردش نیز یکی از کارگاه های تابعه این اداره می باشد که وظیفه ی نگهداری و تعمیرات وسایل مختلف حفاری اعم از مته، لوله، جار و …. را بر عهده دارد.شایان ذکر است که در این کارگاه چیزی بالغ بر 8000 وسیله ی مربوط به حفاری نگهداری می شود.